اوتیسم، بیماری رو به گسترش در کودکان

شنبه،۱۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۲:۰۳

گروه سلامت> مهرنوش فرهی- اوتیسم،نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علّت اصلی آن ناشناخته‌است. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا و یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول دیده شود. هستهٔ مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.. 
آمار رو به رشد ابتلا به اوتیسم در جهان، موجب شده که این روزها بیشتر درباره آن بشنویم. از هر 150 کودک آمریکایی یکی به اوتیسم مبتلاست . این آمار در مورد پسرها به یک در 99 تغییر می یابد که نشانه شیوع بیشتر آن در جنس مذکر است.
بیماری اوتیسم در طیفی از خفیف تا پیش رفته دسته بندی می شود. تشخیص سریع و به موقع این بیماری می تواند در بهبود وضعیت بیمارکمک بزرگی به شمار رود.  
گفتنی است که هر کودک اوتیستیکی، الزاما همه ویژگی های ذکر شده درتوصیف نشانه های اوتیسم را ندارد. برای درک بهتر این بیماری باید گفت که تعدادی تفاوت چشمگیر بین کودکان اوتیستیک و کودکان عادی وجود دارد که در ادامه آنها را در سه عنوان کلی معرفی خواهیم کرد. 
آنچه که متخصصان را در تشخیص اوتیسم مطمئن می کند، تفاوت های آنها با دیگر کودکان در این سه مقوله اصلی است:
-مهارت های ارتباطی
-مهارت های واکنشی
-رفتارها

مهارت های ارتباطی

مهارت ارتباطی به این معناست که کودک چگونه درونیاتش را بیان می کند وهمینطور منظوربقیه  را می فهمد. این مهارت شامل توانایی های گفتاری و غیر گفتاری است که انتظار می رود تا قبل از 2 سالگی آشکار شود. 
ارتباط غیرکلامی با اطرافیان مهارتی است که کودک حتی قبل از یک سالگی از آن استفاده می کند. اگر کودکی یک سالگی را پشت سرگذاشته  و هنوز به سوژه ها با انگشت اشاره نمی کند ویا احساساتش را با حالات چهره اش منتقل نمی کند، می توان گفت که دراین زمینه تاخیر دارد.  گاهی حتی کودکی که به حرف افتاده هم می تواند در این مهارت تاخیر داشته باشد. به این معنی که کودک قادر به بیان کلمات زیادی است اما نمی تواند از آنها برای بیان خواسته هایش استفاده کند.
 اگرکودک می تواند اسامی شکل های مختلف را بگوید اما قادر نیست از آنها برای برقراری ارتباط با اطرافیان استفاده کند ، اگر شعرها و ترانه های کودکانه را از حفظ می خواند اما هنوز نمی تواند به شما بگوید که چه می خواهد، اگرهنوز مفهوم جملاتی که به او می گویید را به خوبی هم سالانش نمی فهمد،می شود گفت که او به معنای واقعی هنوز با دیگران ارتباط برقرار نکرده ودر تکامل مهارت های ارتباطی مشکل دارد. 
کودک از حدود یک سالگی قادر است دستورات ساده ای که به او گفته می شود را اجرا کند. کارهایی مثل بای بای کردن، فرستادن بوسه، نشان دادن اعضا بدن و حتی پاسخ به سوالاتی در زمینه شناخت افراد آشنا پیرامونش با نگاه کردن و یا نشان دادن آنها . اگر کودک 2 یا 3 ساله ای قادربه انجام این امور نباشد معمولا این مسئله را نمی توان صرفا یک تاخیر ساده به شمار آورد.
باید دانست که دلایل زیادی برای دیر به حرف آمدن کودک وجود دارد که یکی از آنها اوتیسم است. با این حال اگرتاخیر گفتاری تنها یکی از مشکلات فرزندتان است بهتر است قضیه را جدی بگیرید. درمواردی که طفل صرفا تاخیر گفتاری دارد وبه اوتیسم مبتلا نیست، با نگاه و اشارات منظور خود را به والدین منتقل می کند. در حالیکه در مورد کودک مشکوک به اوتیسم این پدر و مادر کودک هستند که وظیفه دشوار ذهن خوانی کودک را برعهده دارند و گاهی آنقدر در این امر مهارت پیدا می کنند که متوجه نیستند چقدر کودکشان در این برقراری ارتباط منفعل باقی مانده.

مهارت های واکنشی

واکنش نشان دادن را می توان مهارت اصلی و زیر بنایی در یادگیری مهارت های بعدی کودک در دوران رشد او در نظر گرفت.  اگرکودک 2 یا3 ساله ای دربرقراری ارتباط چشمی با دیگران مشکل دارد ، اگر با سرسختی مایل است که از دیگران فاصله بگیرد و تنها باشد ، اگر به طور مداوم شما را هنگامی که با او حرف می زنید نادیده می گیرد، در رشد مهارت های واکنشی مشکلاتی دارد.
گاهی کودکان مبتلا به اوتیسم  ظاهرا ارتباط خوبی با والدین و به خصوص مادرشان دارند. اما با بررسی دقیق می توان به این نتیجه رسید که کیفیت  این ارتباط ، با موارد دیگر تفاوت های زیادی دارد. 
یک کودک اوتیستیک هم ممکن است همانند دیگر کودکان دنبال مادرش برود و با حضور او احساس آرامش کند. مثلا ممکن است بخواهد روی پای مادر بنشیند، بوی او را احساس کند و یا با موی او بازی کند اما مثلا به طور ممتد و طولانی نمی تواند به چشمان مادرش خیره شود . یا ممکن است مادر را به گرمی  در آغوش نگیرد و نبوسد و یا آغاز کننده هیچ کدام ازین موارد در ارتباط با مادر نباشد. او ممکن است اجازه بدهد که مادر او را در آغوش بگیرد و به سمت او بچرخد اما احتمالا به سمت آغوش باز مادر نمی دود . او ممکن است وقتی غریبه ای را می بیند پای مادر را بغل کند و پشت او پنهان شود اما نمی تواند با حالات چهره و یا دیگر نشانه های رفتاری به مادر بفهماند که از چه موضوعی ناراحت است. تنها رابطه ای که در اینجا بین مادر و کودک مشاهده می شود این است که کودک می فهمد مادر کنارش است و مادر دارد همه تلاشش را می کند تا رفتار کودک را تفسیر کند. هیچ تجربه مشترکی اینجا وجود ندارد.
هرچند که کودک اوتیستیک،  بودن در کنار مادرش را به بقیه ترجیح می دهد اما خودش عملا به جستجوی مادر نمی پردازد. در عوض با نادیده گرفتن و رد کردن همه اطرافیان تلاش می کند که به مادرش برسد. او قادر نیست تجربه های احساسی خوشایند یا ناخوشایند خود را با مادر درمیان بگذارد. 
طفل دوساله ای را در نظر بگیرید که به قطار علاقمند است و مادر از این علاقمندی او آگاه است و از این آگاهی لذت می برد. هنگامی که والدین با این کودک در اتومبیل درحال مسافرت به قطاری برمی خورند که موضوع جذابی برای کودک است، او به هیجان می آید اما چیزی به زبان نمی آورد. او نمی گوید اوه مامان اون قطار رو ببین ویا به آن اشاره نمی کند. می توان گفت او نمی داند چطور هیجانش را با والدینش در میان بگذارد. در عوض ممکن است دستانش را در هوا حرکت دهد یا واکنش های دیگری بروز دهد و اینجا باز این مادر است که واکنش فرزندش را به عنوان هیجانی که از دیدن قطار به او دست داده تعبیر و تفسیر می کند. درست است که این کودک لبخند می زند واز دیدن قطار اظهار خوشحالی می کند اما با بررسی این تجربه  می توان به این نتیجه رسید که او در یک رابطه یک طرفه با مادر قرار دارد و نقش اصلی را مادر در این رابطه بازی می کند  و کودک منفعل است.
گاهی کودک اوتیستیک یاد می گیرد که برای رسیدن به خواسته هایش از چند رفتار مشخص استفاده کند. مثلا دست مادر یا پدر را میگیرد و آن ها را به سمت موضوعی که از انجام آن ناتوان است هدایت می کند. این به آن معناست که  کودک فهمیده این دست های بزرگ می توانند او به خواسته اش برسانند که حتی این هم یک رابطه دوطرفه وپویا به شمار نمی رود.
او ممکن است بای بای کردن را یاد بگیرد و انجام دهد اما وقتی کسی خانه آنها را ترک می کند از این حرکت استفاده نمی کند. یا اگر حرکتی چون فرستادن بوسه را یاد بگیرد وانجام دهد، به گونه است که انگار چیزی از معنی این حرکت درنیافته.
 
رفتارها

تقریبا همه بچه هایی که بیماری اوتیسم در آنها تشخیص داده می شود رفتارهای مشخص وعجیبی دارند.
 بعضی از این رفتارها از این قرارند: 
-تاخیر در به حرف آمدن.
-بی توجهی و نادیده گرفتن اطرافیان .
-ناتوانی در فهماندن منظور خود با کلام و اشارات.
-تا قبل از 15ماهگی مهارتی در انجام حرکاتی مثل بای بای کردن واشاره کردن از خود بروز نمی دهد.
-از دست دادن بعضی از مهارت های گفتاری.
-پرت کردن اشیا و بروز رفتارهای توام با خشونت و بدخلقی.
-بروزحرکات غیر عادی مثل تکان دادن دست ها یا بدن مخصوصا هنگام هیجان زدگی. 
-خیره شدن غیرعادی به اشیائی که حرکت چرخشی دارند.
-نگه داشتن چشم ها در یک سو هنگام دویدن.
-بیشتر مواقع بیش فعال به نظر می رسند.
-لجبازی در انجام کارهای روزمره و عدم همکاری.
-نمی داند چطور با اسباب بازی هایش بازی کند.
-هنگامی که به او لبخند می زنید لبخند نمی زند.
-ارتباط چشمی برقرار نمی کند . این طور به نظر می رسد که به پشت شما نگاه می کند.
-کارهای تکراری را بارها و بارها انجام می دهد و انگار نمی تواند کار دیگری را از سر بگیرد.
-ترجیح می دهد تنها بازی کند
-به نظر می رسد در دنیای خودش سیر می کند
-علاقه زیادی به کودکان دیگر از خود نشان نمی دهد یا گاهی کنش و واکنش عادی ای با آنها برقرار نمی کند.
-دلبستگی غیرعادی به بعضی اشیا مثلا یک تکه سیم از خود بروز میدهد. 
-عادت های غیرعادی از خود بروز می دهد مثلا اول جوراب هایش را می پوشد و سپس شلوار می پوشد
-وقت زیادی صرف می کند تا بعضی اشیاء را به صف کنار هم قرار دهد و در این کار دقت وسواس گونه دارد
-ترانه های بلند زیادی ازحفظ می خواند و اسامی شکل ها را بلد است اما کلمات معنی دار معدودی به زبان می آورد و نمی تواند با دیگران گفتگو کند
-بیشتراز آن که صحبت کند کلماتی که می شنود را تکرار می کند
-علاقه زیادی به سمبل های تصویری و یادگیری حروف و اعداد دارد اما نمی تواند رابطه معناداری با دیگران برقرار کند.
-در انتخاب غذا بسیار سخت گیراست و ممکن است فقط 3 یا 4 نوع غذای مشخص بخورد.
اگر کودک 3-2 شما حتی تنها نیمی از نشانه های رفتاری فوق را داراست، بهتر است هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

آیا اوتیسم درمان دارد؟

هرچند که درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد اما تشخیص سریع و به موقع این بیماری می تواند از پیشرفت علائم آن جلوگیری کند. کودکان اوتیستیک فارغ از این موضوع که شدت بیماری شان چقدراست همگی قابلیت پیشرفت وپرورش مهارت هایشان را دارند. نقش والدین در بهبود وضعیت این کودکان بسیار پررنگ است. مطالعه درباره این بیماری وافزایش دانسته های والدین در این مسیر کمک بزرگی به شمار می رود. 

انتهای پیام/

منبع: teachmetotalk.com

کد خبر: 59