دلایل ابتلا به سرطان روده و راه های پیشگیری

شنبه،۱۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۸:۰۳

گروه سلامت> احمد عباسی- شاید تا به حال این سوال برای‌تان مطرح شده باشد که دلیل ابتلا به سرطان روده چیست؟ چه فعل و انفعالاتی در روده اتفاق می‌افتد که به بیماری هولناک سرطان می‌انجامد؟ به بیان ساده می‌توان اینطور توضیح داد که سرطان روده هنگامی اتفاق می افتد که ساختار DNA سلول های سالم روده تغییر کرده و دچار آسیب می شود.  سلول‌های سالم رشد طبیعی دارند و تقسیمات آن ها در مسیر طبیعی و بنا به ضرورت اتفاق می افتد. اما هنگامی که DNA سلول های سالم آسیب می‌بیند، این سلول ها شروع به رشد بی رویه و غیرضروری می‌کنند که این مسئله به ایجاد تومورهای سرطانی در روده می‌انجامد. در طی زمان این سلول‌های آسیب دیده بافت‌های سالم اطراف خود را مورد تهاجم قرار داده و تخریب می کنند و حتی به نقاط دیگری از بدن راه پیدا می کنند و این هنگامی است که سرطان در بدن انتشار می یابد.

نشانه های ابتلا به سرطان روده

 خونریزی از ناحیه مقعد و یا مشاهده خون در مدفوع. به یاد داشته باشید که وجود خون درمدفوع الزاما نشان دهنده سرطان روده نیست و گاهی دلایل دیگری دارد. در بسیاری موارد وجود این خون به بیماری هموروئید مربوط می شود و علت آن التهاب بافت مقعد است که به سادگی دچار خونریزی می شود. گاهی هم خونریزی زخمی در معده به مشاهده خون در مدفوع می انجامد که این هم دلیلی بروجود سرطان نیست. خونی که منشاء روده‌ای داشته باشد معمولا قرمز روشن نیست بلکه قرمز تیره یا مایل به سیاه است و یا حتی ممکن است با تیره شدن رنگ مدفوع نمایان شود. به هرحال خون در مدفوع هر علتی هم که داشته باشد موضوعی نیست که بی تفاوت ازکنار آن بگذرید و بهتر است در صورت مواجه شدن با آن حتما به پزشک مراجعه کنید تا دلیل آن روشن شود.
 وجود یک توده در ناحیه شکم که گاهی پزشک با لمس کردن  و معاینه بالینی وجود آن را احساس کند.
 کاهش وزن بی دلیل.
 خستگی یا نفس کم آوردن که به دلیل پایین آمدن تعداد گلبول های قرمز خون اتفاق می افتد.
 احساس ناراحتی مداوم در شکم که به صورت دل درد و دل پیچه و یا نفخ نمایان می شود.
 احساس عدم تخلیه کامل روده ها پس از عمل دفع.
علیرغم تمام نشانه هایی که برای بیماری سرطان روده ذکر شد، بسیاری از بیماران در مراحل اولیه بیماری گاهی هیچ کدام از این نشانه ها را ندارند و متاسفانه بیمار هنگامی متوجه وجود سرطان روده می شود که بیماری پیشرفت کرده.

دلایل ابتلا به سرطان روده

هرچند که به طور دقیق نمی توان گفت که دلیل ابتلا به سرطان روده چیست اما متخصصان وپژوهشگران براین باورند که برخی عوامل در ایجاد این بیماری تاثیر مستقیم دارند. در ادامه به شرح این عوامل خواهیم پرداخت:
جهش های ژنتیکی ارثی . این جهش های ژنی می توانند به اعضا مختلف یک نسل از خانواده انتقال پیدا کنند. می توان چنین توضیح داد که هرچند این ژن ها صد درصد عامل ایجاد سرطان نیستند و داشتن آنها به معنی ابتلا به سرطان نیست اما می توانند ریسک ابتلا را افزایش دهند. جالب است بدانید که در صورت داشتن سوابق فامیلی سرطان روده، انجام آزمایشات ژنتیکی مشخص خواهد کرد که آیا این ژن های معیوب و سرطانی در بدن شما وجود دارند یا خیر. بنابراین اگربه دلیل وجود سوابق ژنتیکی نگران ابتلا به سرطان روده هستید می توانید برای انجام آزمایشات ژنتیکی مورد نیاز به پزشک مراجعه کنید.
 نوع تغذیه. تحقیقات گسترده بر گروه های مختلف انسانی در نقاط گوناگون دنیا با رژیم های غذایی متفاوت نشان داده که بین نوع رژیم غذایی افراد و خطر ابتلا به سرطان روده ارتباط مستقیمی وجود دارد. این تحقیقات نشان داده که رژیم غذایی ای که فیبر کمتر و در عوض چربی بیشتری را شامل می‌شود، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد. به این معنا که مردم در مناطقی از جهان که عموما از این رژیم غذایی تبعیت کرده و سبزیجات کمتری مصرف کرده اند بیشتردر معرض سرطان روده قرار دارند. برعکس در مناطقی از جهان که در رژیم روزانه آنها چربی کمتر و فیبر بیشتری وجود دارد احتمال ابتلا به سرطان روده کمتر است. هنوز دلیل این موضوع کاملا روشن نیست اما محققان عقیده دارند که شاید رژیم غذایی شامل فیبر کمتر و چربی بیشتر باعث ایجاد التهاباتی در روده شود که به سرطان بی انجامد. همین طور این احتمال هم وجود دارد که این نوع رژیم غذایی بر کارکرد میکروب هایی که در روده بزرگ زندگی می کنند اثر منفی داشته باشد و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. این به آن معناست که با افزایش مصرف روزانه سبزیجات و میوه ها که منبع اصلی فیبر مورد نیاز بدن و کاهش مصرف چربی می توان احتمال ابتلا به سرطان روده را کاهش داد. از سوی دیگر تحقیقات دیگر نشان داده که مصرف زیاد گوشت قرمز و غذاهای فرآوری شده هم می توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. منظور از غذاهای فرآوری شده همه محصولاتی هستند که به صورت بسته بندی و کنسروی به مردم عرضه می شوند. سوسیس و کالباس و تنقلاتی همچون چیپس و پفک نمونه هایی از این مواد هستند که باید از مصرف مداوم آنها پرهیز کرد.

ریسک فاکتورها

ریسک فاکتور ها عوامل خطرسازی هستند که وجود آنها شانس ابتلا به سرطان روده را در افراد بالا می برد. در ادامه به ذکر این عوامل خواهیم پرداخت:
 افزایش سن. بیشتر افرادی که به سرطان روده دچار می شوند در رده سنی بالای ۵۰ سال قرار دارند. البته سرطان روده ممکن است در افراد جوان تر هم اتفاق بی افتد اما احتمال آن بسیار ضعیف است.
 داشتن نژاد آفرقایی-آمریکایی. به این معنا که افراد آفریقایی- آمریکایی تبار، استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان روده از خود بروز داده اند.
 سابقه بیماری خود فرد. افرادی که طی سال های گذشته زندگی خود یک بار به سرطان روده دچار شده و احتمالا تحت درمان قرار گرفته اند ویا افراد مبتلا به پلیپ روده، در معرض خطر بیشتری برای دچار شدن به این بیماری هستند.
 وجود التهابات روده ای. وجود بیماری های التهابی مزمن در روده از عوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان روده است.
 سوابق ژنتیکی و خانوادگی. همان طور که قبلا هم توضیح داده شد، ژن ها در ابتلا به سرطان های گوناگون نقش مهمی ایفا می کنند. به این معنا که اگر والدین شما دچار این بیماری شده باشند احتمال ابتلا به سرطان درشما هم افزایش می یابد. همین طور اگر بیشتراز یکی از افراد خانواده که با شما رابطه خونی دارند به این بیماری دچار باشند بازهم احتمال ابتلا شما افزایش می یابد.
 رژیم غذایی نا مناسب. همان طور که قبلا توضیح داده شد، نوع رژیم غذایی و مواد خوراکی ای که فرد هر روز مصرف می کند، می تواند شانس ابتلا به سرطان روده را کاهش ویا افزایش دهد.
 کم تحرکی. فراموش نکنید که ورزش نکردن و نداشتن تحرک بدنی لازم، بدن را در معرض بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان روده قرار می دهد. حتی می توان گفت که با وجود داشتن همه ریسک فاکتورها اگر به طور منظم ورزش کنید می توانید احتمال ابتلا به سرطان روده را کاهش دهید.
 دیابت. افراد مبتلا به قند خون که انسولین مصرف می کنند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
 چاقی. چاقی از عواملی است که بدن را در مقابل بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان روده آسیب پذیر می کند.
 مصرف سیگار و دخانیات.
 مصرف مشروبات الکلی.
 سابقه رادیوتراپی. متاسفانه پرتودرمانی یا رادیوتراپی در ناحیه شکمی به منظور درمان سرطان های گوناگون، می تواند احتمال ابتلا فرد به سرطان روده را در آینده افزایش دهد.

چه باید کرد؟

حال که تا حدودی با عوامل موثر در ایجاد سرطان روده آشنا شده ایم می توانیم با انجام توصیه های زیر درجهت مقابله با آن اقدام کنیم:
 ورزش کنیم
 سیگار نکشیم
 مصرف روزانه میوه و سبزی را افزایش دهیم
 گوشت قرمز کمتری بخوریم
 از غذاهای فرآوری شده مثل کنسروها، سوسیس و کالباس، تنقلات گوناگون مثل چیپس ها و همه مواد غذایی که با اضافه کردن افزودنی های گوناگون و به صورت بسته بندی ارائه می شوند پرهیزکنیم.

 انتهای پیام

منبع:mayoclinic

کد خبر: 64