گروه اجتماعی- سوءرفتار با سالمند و سالمندآزاری پدیدهای است که به روایت آمار دو درصد از خشونتهای خانگی جامعه ایرانی را به خود اختصاص داده است.
به گزارش پیام ایران، این پدیده در شرایطی اتفاق میافتد که تا سال ۱۴۲۵ از هر سه نفر ایرانی یک نفر در گروه سالخوردگان قرار خواهد گرفت. از این رو توجه به آن ضروری به نظر میرسد.
دکتر رضا جعفری مدیر اورژانس اجتماعی کشور در این باره به «ایران» میگوید: سالمند آزاری یکی از مهمترین مقولهها در حوزه آسیبهای اجتماعی و همچنین اورژانس اجتماعی است. در حقیقت سالمند آزاری بعد از کودک آزاری و همسر آزاری رتبه سوم خشونتهای خانگی را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه میدهد: هرچند تعداد موارد سالمند آزاری در جامعه ما زیاد نیست و تنها ۲ درصد از کل خشونتهای خانگی را به خود اختصاص داده است اما موضوع مهمی است که پرداختن به آن از اولویتهای جامعه است.
جعفری با اشاره به اینکه سالمند آزاری انواع مختلفی دارد اظهار میکند: سالمند آزاری به معنای رفتاری است که از فرد یا افراد مراقبتکننده از سالمند سرمیزند و باعث آسیب و کاهش کیفیت زندگی او میشود. مهمترین بحث در انواع این سوءرفتار، سوءاستفاده مالی از افراد سالخوردهای است که به دلیل کهولت سن یا ابتلا به بیماریهای زوال عقل کنترلی بر اعمال خود ندارند و امور مالی زندگی خود را به مراقب یا مراقبین خود سپردهاند. اما گاهی هم سالمند آزاری از نوع عاطفی و روانی و همچنین غفلت و طرد کردن است. اما در نهایت آخرین نوع سوء رفتار با سالمندان، خشونت جسمی و جنسی است که خوشبختانه از دیگر انواع آن کمتر است و بندرت اتفاق میافتد.
رئیس اورژانس اجتماعی با تأکید بر اینکه خشونتهای خانگی تا گزارش نشوند پنهان میمانند، میگوید: سالمندی که خودش وابسته به مراقبت و حمایت دیگران است بندرت آزار و اذیتی را که از جانب مراقب خود میبیند گزارش میدهد چرا که نگران است حمایت و مراقبت آنها را از دست بدهد. از این رو بسیاری از تماسهایی که برای استفاده از امکانات اورژانس اجتماعی صورت میگیرد از سوی همسایهها و آشنایان است. متأسفانه ۶۰ درصد تماسها هم غیر مرتبط یا مزاحمی هستند، از این رو هنگامی که گزارشی در این زمینه ارائه شود تیم سیار به محل گزارش مراجعه میکند. پس از بررسی درصورت صحت گزارش، اورژانس اجتماعی باهمکاری قوه قضائیه و نیروی انتظامی مداخله خواهد کرد و سالمندی که در معرض خشونت جسمی قرار داشت به مراکز توانبخشی انتقال میدهد. اگر هم خشونت از نوع سلب حقوق مالکیت یا اموال باشد پیگیریهای حقوقی لازم صورت خواهد گرفت.
وی ادامه میدهد: همانطور که میدانید پیشبینیها نشان میدهد تا ۳۰ سال آینده، تعداد سالمندان افزایش مییابد این درحالی است که به دلیل تغییر سبک زندگی ممکن است طی آن سالها تعداد سالمندان در معرض آزار نیز افزایش یابد. طبق آخرین سرشماری انجام شده در سال ۹۵ حدود ۴۰ درصد افراد جامعه آپارتماننشین شدهاند. زندگی در آپارتمانهای کوچک امکان نگهداری از سالمندان بیمار و نیازمند حمایت ویژه را سخت و دشوار میکند. از سوی دیگر با کاهش رشد جمعیت، کوچک شدن بعد خانوار و تغییر در ساختار خانواده از گسترده به هستهای، تعداد فرزندانی که باید از والدین سالخورده خود حمایت کنند کاهش مییابد. در چنین شرایطی و به دنبال این تغییرات در سطح کمی و کیفی جمعیت باید پیشبینیهای لازم جهت حمایتهای روانی _ اجتماعی از سالمندان و پیشگیری از افزایش سالمند آزاریها صورت بگیرد.
دکتر جعفری تأکید میکند: یکی از مسائلی که در حوزه سالمندی بویژه با توجه به گسترش فضای مجازی در عصر انقلاب ارتباطات و اطلاعات مطرح میشود، موضوع شکاف نسلی است که میتواند با واسطه یا بیواسطه منجر به بروز پدیده سالمند آزاری به مفهوم عام و بسیط آن شود. این در حالی است که حفظ و انتقال ارزشها و هنجارها و میراث اجتماعی جامعه مدیون سالمندان و کهنسالان برخوردار از سلامت در ابعاد گوناگون آن است. از این رو باید شرایطی ایجاد شود که دیدگاه و فضای فکری دو نسل به هم نزدیک شود و این شکاف به گفتوگوی مشترک تبدیل شود. این مهم با برنامهریزی دقیق و همکاری نهادهای فرهنگی و اجتماعی اثرگذار مانند آموزش و پرورش و صدا و سیما و… امکانپذیر خواهد شد.
وی با اشاره به نقش مراکز روزانه نگهداری از سالمند در کاهش سالمند آزاری خاطرنشان میکند: مراکز روزانه نگهداری از سالمندان با ارائه خدمات متنوع حمایتی -آموزشی، درمانی و حتی غنیسازی اوقات فراغت قشر سالخورده جامعه علاوه بر حفظ ارتباط سالمندان با خانواده و باز پیوند اجتماعی به کاهش عوامل بروز تنش و خشونتهای خانگی منجر میشود.
رئیس اورژانس اجتماعی میگوید: نکته دیگر که مصداقی از خشونت علیه سالمندان محسوب میشود، فضای نامناسب شهری از حیث دشواری دسترسی شهروندان به خدمات عمومی است که باید ضمن تأکید بر محیط دوستدار سالمندان، محیط مطلوب و دلپذیری برای سالمندان فراهم کرد که قطعاً اثرات آن در افرایش رضایتمندی و شادکامی این قشر آسیب پذیر غیر قابل کتمان است.
انتهای پیام/
منبع: روزنامه ایران