گروه سلامت- آلومینیوم یکی از پر مصرفترین فلزات جهان است و در تولید محصولات بسیاری مورد استفاده قرار میگیرد. آلومینیوم در ابزار و لوازم پخت و پز، قوطیهای کنسرو، و فویلها یافت میشود. همچنین، این فلز در واکسن ها، دئودورانت ها، آسپرین، ضد اسیدها، بکینگ پودر و حتی آرد نیز وجود دارد.
مقدار آلومینیومی که روزانه در معرض آن قرار میگیریم شگفت انگیز است و بدترین بخش ماجرا این است که برای بقا به این ماده نیاز نداریم. در حقیقت، آلومینیوم میتواند بیش از آن که مفید باشد، به ضرر شما تمام شود.
بنابر گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود ۴۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن انسان بی خطر در نظر گرفته میشود. بر همین اساس، برای فردی که ۶۰ کیلو وزن دارد، میزان مصرف مجاز برابر با ۲،۴۰۰ میلی گرم است. متاسفانه، بیشتر افراد با توجه به سطوح بالای مواجهه با آلومینیوم، بسیار بیشتر از این میزان دریافت میکنند.
پخت و پز با فویل آلومینیومی
افراد بسیاری از فویل آلومینیومی برای پخت و پز استفاده میکنند. چه برای پختن سیب زمینی در فر یا پختن ذرت روی گریل، فویل آلومینیومی گزینهای راحت و ساده برای کمک به پخت و پز محسوب میشود.
پژوهشگران سطوح بسیار زیاد و خطرناک آلومینیوم در غذاها را پس از پختن، گرم شدن مجدد، و حتی سرد شدن در فویل آلومینیومی مشاهده کردند.
زمانی که برخی انواع ترکیب اسید و مایع در فویل آلومینومی وجود داشته باشند، احتمال نفوذ آلومینیوم به غذا به طور قابل توجهی افزایش مییابد. به عنوان مثال، اگر یک تکه مرغ را با آبلیمو و گوجه فرنگی میپزید، سطوح بالایی از آلومینیوم را در غذای خود خواهید داشت. اسیدیته این ترکیبات فرآیندی تهاجمی را شکل میدهد که لایههای آلومینیوم را حل کرده و وارد غذا میکند. زمانی که ادویه به غذا اضافه شده باشد، سطوح نفوذ آلومینیوم به غذا هرچه بیشتر افزایش مییابد.
به گفته پژوهشگران، هرچه دما بیشتر باشد، میزان نفوذ آلومینیوم به غذا نیز بیشتر میشود. در همین راستا، فویل آلومینیومی گزینه خوبی برای پخت و پز نبوده و برای استفاده به همراه سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی، آب مرکبات یا ادویهها مناسب نیست.
خطرات سلامت پخت و پز با فویل آلومینیومی
از آنجایی که بدن شما نیازی به فویل آلومینیومی ندارد، زمانی که این ماده وارد بدن میشود، این که چه کاری باید با آن انجام داد نامشخص است. در شرایطی که بدن ما توانایی سمزدایی مقادیر اندک آلومینیوم را دارد، اما آمادگی رسیدگی به میزان زیاد آلومینیوم دریافتی روزانه را ندارد. در نتیجه، آلومینیوم اضافی جمع شده و در کلیه ها، مغز، ریه ها، کبد، و تیروئید ذخیره میشود. این ماده میتواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کرده و کانی سازی اسکلتی را تحت تاثیر قرار دهد.
آلومینیوم و مغز
آلومینیوم تاثیرگذاری بالایی بر بافتهای مغز دارد، که آن را به یک عامل خطرآفرین جدی برای بیماری آلزایمر و دیگر اختلالات انحطاطی تبدیل میکند. مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم توانایی کاهش نرخ رشد سلولهای مغز انسان را دارد. همچنین، تراکم بالای آلومینیوم در بافت مغز بیماران مبتلا به بیماری آلزایمر مشاهده شده است.
مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم موجب استرس اکسیداتیو در مغز میشود و آثار آن ممکن است تا زمانی که وارد دهههای ۷۰ و ۸۰ زندگی خود شوید، نمایان نشوند. طی یک مطالعه، کالبدشکافی مغز افراد پیر نشان داد که سطوح آلومینیوم در آنها ۲۰ برابر بیشتر از افراد میانسال بوده است.
آلومینیوم به عنوان یکی از فلزاتی که اثر منفی بر سیستم عصبی انسان دارند نیز شناخته میشود.
آلومینیوم و استخوانها
آلومینیوم تنها در اطراف مغز انسان جمع نمیشود، بلکه میتواند در اطراف بافت استخوانی نیز تجمع کند. مطالعات نشان داده اند که آلومینیوم در فرایند کانی سازی دوباره استخوان با کلسیم رقابت میکند و سطوح بالای این فلز در بدن با شکنندگی استخوانها و پوکی استخوان پیوند خورده است.
آلومینیوم و جذب مواد مغذی
زمانی که مغز در معرض سطوح بالای آلومینیوم قرار میگیرد، این فلز از مانع خونی-مغزی عبور کرده و اطراف هیپوکامپ، کورتکس، و دیگر بخشهای مرتبط با بیماری آلزایمر تجمع میکند.
با تجمع آلومینیوم در مغز، این فلز با مواد مغذی ضروری دیگر برای مغز و بدن مانند منیزیم، کلسیم و آهن وارد رقابت میشود.
آلومینیوم و کبد و کلیهها
اگر بیش از اندازه آلومینیوم مصرف کنید، اندامهای سمزدا در بدن با افزایش حجم کار خود برای دفع این ماده مواجه میشوند. اگر کلیهها و کبد انسان به واسطه استرس بیش از اندازه ناشی از اضافه بار سمی مداوم امکان ارائه عملکرد درست خود را نداشته باشند، آلومینیوم به جای آن که دفع شود، در بدن باقی مانده و در بافتهای بدن تجمع میکند.
آلومینیوم و تیروئید
در شرایطی که پرسش درباره این که آلومینیوم اثر مستقیم بر سلامت تیروئید دارد یا خیر مطرح است، شواهد زیادی وجود دارند که نشان میدهند قرار گرفتن در معرض آلومینیوم بر غدد پاراتیروئید اثرگذار است و ممکن است ترشح هورمون پاراتیروئید را سرکوب کند.
به جای آلومینیوم از چه چیزی استفاده کنیم؟
به جای پخت و پز با فویل آلومینیومی میتوانید ابزار و لوازم شیشهای را انتخاب کنید، و به جای نگهدای غذا در آلومینیوم از ظروف شیشهای با قابلیت استفاده مجدد بهره ببرید. اگر چارهای جز استفاده از آلومینیوم ندارید، به همراه آن از ادویهها یا غذاهای اسیدی استفاده نکنید.
همچنین، به خاطر داشته باشید که فویل آلومینیومی تنها گزینهای نیست که ما را در معرض این فلز قرار میدهد. تا حد امکان از محصولات بهداشتی حاوی آلومینیوم مانند ضد اسیدها و دئودورانتها پرهیز کنید و غذاهای منجمد و فرآوری شده را محدود کنید، زیرا ظروف آنها به طور معمول حاوی آلومینیوم است.